Sociaal tolk

Je kan beroep doen op een sociaal tolk voor een gesprek waarbij het belangrijk is om aan een hulpvrager zonder problemen en zonder extra stress de juiste nuances over te brengen.

Op zoek naar een sociaal tolk ter plaatse in Brussel?

Wat?

  • Een sociaal tolk is opgeleid om een mondelinge boodschap volledig en getrouw te tolken. De tolk voegt geen informatie toe, laat niets weg en verandert de informatie niet. Er zijn drie manieren om met een tolk te werken: via de telefoon, webcam of ter plaatse.
  • Een sociaal tolk is werkzaam in de sociale en openbare dienstverlening, denk aan het OCMW, scholen, ziekenhuizen en gespecialiseerde hulpverlening. 

Voordelen

  • Een sociaal tolk biedt kwaliteit en heeft een duidelijk werkkader.
  • Een sociaal tolk moet zich houden aan strikte deontologie, de inhoud van het gesprek blijft altijd vertrouwelijk.
  • Zowel jij als de hulpvrager kan de moedertaal blijven gebruiken.

Aandachtspunten

  • Het is niet altijd eenvoudig om meteen een tolk te vinden die de juiste taal (en dialect) spreekt. Het vergt wat organisatorisch werk.
  • Soms is het moeilijk voor hulpvragers om de aanwezigheid van een derde partij te aanvaarden.
  • Het gesprek duurt gemiddeld de helft langer, reserveer dus voldoende tijd.
  • Een tolk inzetten kost geld.
  • Werken met een tolk kan in het begin wat onwennig zijn. Informeer je over de rol en werkwijze van de sociaal tolk.

Tips

Bespreek de keuze voor een tolk met de hulpvrager en leg hem* uit wie de tolk is, wat zijn taak is en dat de tolk zich houdt aan een deontologische code. Laat de tolk zichzelf ook altijd voorstellen. Maak eventueel gebruik van de brochures die zijn opgesteld door het Netwerk Cultuursensitieve Zorg. In de folders staat er kort uitgelegd wat een gesprek met een sociaal tolk inhoudt. Beschikbaar in Arabisch, Albanees, Bosnisch, Bulgaars, Pools, Roemeens, Russisch, Spaans en Turks.

Probeer, als er tijd voor is, om op voorhand de tolk in te lichten over het onderwerp van de conversatie. Dat is vooral nuttig bij zware en emotionele gesprekken. Als de tolk voor het eerst over de vloer komt, is dat ook een goede gelegenheid om de werking van je organisatie of praktijk en je eigen werk uit te leggen. Ook na het gesprek is het nuttig om even terug te koppelen. Dan kan je eventueel wat feedback geven over de tolktechniek, elkaar vragen stellen en de tolk de kans geven even het hart te luchten na een moeilijk gesprek.

Laat de hulpvrager en de tolk liever niet alleen, bijvoorbeeld in de wachtkamer of na het gesprek. Het gebeurt soms dat de hulpvrager de tolk vragen stelt die eigenlijk voor de hulpverlener bedoeld zijn.

Hou rekening met de onderlinge relatie tussen de tolk en de hulpvrager, want die kan soms voor spanningen zorgen. Tsjetsjenen kunnen bijvoorbeeld wantrouwig zijn tegenover Russen, en sommige vrouwen willen bij de gynaecoloog liever geen mannelijke tolk.

Een sociaal tolk vertaalt geen teksten. Om documenten te vertalen, moet je beroep doen op een sociaal vertaler. Als je in het gesprek toch over documenten spreekt, kan jij samenvatten wat er belangrijk is. Dan kan die tolk die informatie tolken.

Aarzel niet om de tolk aan te spreken als je het gevoel hebt dat er te veel betrokkenheid is, of als je vermoedt dat niet alles getolkt wordt. Je kan ook terugkoppelen naar de dienst voor wie de tolk werkt.

    Telefoontolken

    Telefoontolken zijn geschikt voor korte, praktische gesprekken die niet al te emotioneel beladen zijn en waaraan geen documenten te pas komen. Je kan ook met een telefoontolk werken in een noodsituatie.

    Voordelen

    • Je kan snel een tolk inschakelen, vaak is er geen afspraak nodig.
    • De tolk blijft anoniem. Dat kan interessant zijn voor hulpvragers die angst hebben om te spreken of het moeilijk vinden om bepaalde zaken met iemand uit de eigen gemeenschap te delen.
    • Je betaalt geen verplaatsingskosten.

    Aandachtspunten

    • Er is geen visueel contact.
    • Je bent afhankelijk van de telefoonverbinding. De communicatie kan verstoord worden door technische problemen.
    • Een gesprek met een telefoontolk duurt het best niet langer dan een kwartier.

    Tips

    Wanneer er een stilte valt in het gesprek aan de telefoon, denkt de tolk soms dat de verbinding verbroken is. Verduidelijk de situatie dan even door te zeggen wat er gebeurt, zoals ​“we denken even na” of ​“ik kijk in het dossier”.

    Meestal is het niet nodig om op voorhand een telefoontolk te boeken, maar voor zeldzame talen doe je dat beter wel.

    Bereid je bij een gesprek met een telefoontolk goed voor. Schrijf op wat je wil zeggen en wat je te weten wil komen.

    Gebruik bij voorkeur de luidsprekerfunctie en bewaak de privacy van het gesprek.

    Je kan ook aan een telefoontolk vragen om voor jou een afspraak vast te leggen met een hulpvrager.

      Webcamtolken

      Een webcamtolk is geschikt voor gesprekken die maximaal 1 uur duren. Het zijn vaak emotionelere gesprekken waarbij non-verbale communicatie belangrijk is. 

      Voordelen

      • Een webcamtolk laat toe om een gesprek met meerdere personen tegelijk te voeren, maar liefst niet meer dan 4 personen tegelijkertijd.
      • Een webcamtolk is een goede optie voor gesprekken die te lang zijn voor een telefoontolk, maar waarbij de aanwezigheid van de tolk niet gewenst of vereist is.
      • Er is visueel contact.
      • Je betaalt geen verplaatsingskosten.
      • De cliënt kan van thuis of een andere locatie deelnemen.

      Aandachtspunten

      • Je bent afhankelijk van een internetverbinding en het toestel dat je gebruikt.
      • Enkel mogelijk na afspraak.

      Tips

      Bereid je cliënt goed voor als hij van thuis of een andere locatie deelneemt. Leg bijvoorbeeld op voorhand uit hoe hij moet inloggen.

      Welke software zal je gebruiken? Gebruik de keuzewijzer van Brussel Onthaal.

      Een tolk ter plaatse

      Een tolk ter plaatse is geschikt voor langere of emotionele gesprekken, gesprekken waarbij non-verbale communicatie belangrijk is en als er documenten aan te pas komen. Een tolk ter plaatse vraag je het best minstens twee werkdagen op voorhand aan.

      Voordelen

      • Een tolk ter plaatse laat toe om een gesprek met meerdere personen tegelijk te voeren.
      • Er is visueel contact.
      • Je bent niet afhankelijk van een telefoon of computer.

      Aandachtspunten

      • Een tolk ter plaatse is duurder, je moet ook verplaatsingskosten betalen.
      • Enkel mogelijk na afspraak.

      Tips

      Denk aan de positionering van de gesprekspartners. De voorkeursopstelling is een driehoek waarbij de tolk op een neutrale plaats zit en niet geassocieerd wordt met een van beide partijen. Let erop dat de tolk zowel de hulpvrager als de hulpverlener kan aankijken.

        Meer lezen?

        Snelmenu

        *De mannelijke vorm (hij, zijn …) is genderneutraal bedoeld.